Dấu mốc mới trong quan hệ thương mại song phương
Các hãng tin quốc tế lớn như Reuters, Bloomberg và Tân Hoa xã ngày 26 - 27/10 đồng loạt đưa tin về việc Việt Nam và Hoa Kỳ đạt được khuôn khổ cho một Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, đánh dấu bước tiến đáng kể trong quan hệ kinh tế song phương.
Theo Reuters, hai nước sẽ hoàn tất hiệp định trong vài tuần tới, trong đó Hoa Kỳ duy trì mức thuế 20% đối với hàng hóa của Việt Nam nhưng sẽ dỡ bỏ thuế đối với một số mặt hàng được xác định ở giai đoạn sau. Ngược lại, Việt Nam cam kết cung cấp “quyền tiếp cận ưu đãi” cho hầu hết các sản phẩm của Hoa Kỳ, thể hiện tinh thần hợp tác và đối ứng giữa hai nền kinh tế.
Cuộc gặp giữa Thủ tướng Phạm Minh Chính và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump được truyền thông quốc tế quan tâm. Ảnh: VGP.
Tuyên bố chung giữa hai nước nêu rõ hiệp định này “sẽ mang lại cho các nhà xuất khẩu của cả hai nước quyền tiếp cận thị trường của nhau ở mức chưa từng có”. Truyền thông quốc tế nhận định đây là tín hiệu tích cực, phản ánh nỗ lực cân bằng lợi ích thương mại và củng cố chuỗi cung ứng khu vực.
Theo dữ liệu của Reuters, mức thuế mới được duy trì ở 20% được đánh giá là thấp hơn đáng kể so với mức 46% từng được Washington thông báo áp dụng trước đó, cho thấy cách tiếp cận linh hoạt và thực dụng hơn của chính quyền Mỹ.
Bloomberg cho rằng, việc công bố chi tiết khuôn khổ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ nằm trong hàng loạt thỏa thuận được ký kết hoặc công bố trong chuyến công tác Đông Nam Á của Tổng thống Donald Trump để dự Hội nghị cấp cao ASEAN, cho thấy Washington tiếp tục duy trì chính sách thương mại chủ động với các đối tác khu vực.
Trong khuôn khổ này, Việt Nam sẽ cung cấp quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho hầu hết các sản phẩm công nghiệp và nông nghiệp của Hoa Kỳ, trong khi Hoa Kỳ sẽ áp thuế 0% đối với một số sản phẩm được chọn, theo tuyên bố của Nhà Trắng được Bloomberg dẫn lại. Tuy chưa nêu cụ thể danh mục mặt hàng, song bản phác thảo đầu tiên của hiệp định được xem là bước đi quan trọng thúc đẩy quá trình tự do hóa thương mại giữa hai nước.
Tờ Tân Hoa xã của Trung Quốc cho biết, hiệp định thể hiện cam kết chung trong việc xử lý các rào cản phi thuế quan và tạo điều kiện thuận lợi cho thương mại trong các lĩnh vực ưu tiên như ô tô, thiết bị y tế, dược phẩm và sở hữu trí tuệ.
Theo nguồn tin này, Việt Nam đã đồng ý chấp nhận tiêu chuẩn an toàn và khí thải xe cơ giới của Mỹ, đơn giản hóa thủ tục cấp phép nhập khẩu và tăng cường thực thi quyền sở hữu trí tuệ, thể hiện thiện chí cải thiện môi trường kinh doanh.
Bình luận về động thái này, Bloomberg cho rằng, sự linh hoạt của Việt Nam trong việc chấp nhận các tiêu chuẩn của Mỹ có thể giúp doanh nghiệp hai nước dễ dàng tiếp cận thị trường của nhau hơn, giảm thiểu nguy cơ xung đột thương mại.
Nền tảng hợp tác thương mại bền vững, hướng tới cân bằng
Theo Reuters, bên cạnh việc thống nhất khuôn khổ thuế quan, Việt Nam và Hoa Kỳ còn đạt thỏa thuận hợp tác xử lý các rào cản phi thuế quan, tạo điều kiện cho hàng hóa lưu thông thuận lợi hơn. Việt Nam sẽ giải quyết các vấn đề liên quan đến giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế, đơn giản hóa quy trình phê duyệt dược phẩm và thực thi đầy đủ nghĩa vụ trong các hiệp ước quốc tế về sở hữu trí tuệ.
Nhà Trắng nhấn mạnh, hai nước cam kết “tăng cường hợp tác để đạt được các mục tiêu chung, củng cố khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, gồm xử lý vấn đề gian lận thương mại và hợp tác trong kiểm soát xuất khẩu”. Các hãng tin quốc tế đánh giá, điều này sẽ giúp bảo vệ lợi ích thương mại của hai bên, góp phần xây dựng chuỗi cung ứng ổn định tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Một điểm đáng chú ý khác, theo Reuters, Việt Nam đã cam kết tăng nhập khẩu hàng hóa của Hoa Kỳ, thu hẹp thâm hụt thương mại song phương. Trong đó, Vietnam Airlines đã đồng ý mua 50 máy bay Boeing trị giá hơn 8 tỷ USD; các doanh nghiệp Việt Nam ký 20 biên bản ghi nhớ để mua nông sản Mỹ với tổng giá trị khoảng 2,9 tỷ USD.
Giới phân tích được Bloomberg trích dẫn nhận định, những hợp đồng này mang tính biểu tượng cho nỗ lực “cân bằng cán cân thương mại” giữa hai nước, đồng thời mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng hơn trong các lĩnh vực hàng không, nông nghiệp và công nghiệp chế biến.
Số liệu được Reuters dẫn lại cho thấy, kim ngạch thương mại song phương trong 9 tháng đầu năm nay tăng 27% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 126,4 tỷ USD, trong đó thặng dư thương mại của Việt Nam với Hoa Kỳ tăng lên 99,1 tỷ USD; cho thấy quan hệ thương mại giữa hai nước vẫn duy trì đà tăng trưởng mạnh mẽ, bất chấp bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều bất ổn.
Bloomberg cũng lưu ý, Việt Nam là quốc gia với điểm mạnh xuất khẩu với các mặt hàng chủ lực như cà phê, quần áo và linh kiện động cơ, đã tăng tốc xuất khẩu sang Mỹ trước khi các mức thuế mới có hiệu lực.
Tân Hoa xã nhận định, từ tháng 8 năm nay, việc Hoa Kỳ giảm thuế với hàng hóa Việt Nam từ 46% xuống 20% theo sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Donald Trump đã tạo “bước đệm thuận lợi” để hai bên tiến tới Hiệp định thương mại mới. Hãng tin Trung Quốc đánh giá, tín hiệu trên mở ra cơ hội tăng trưởng mới cho các doanh nghiệp Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu; thể hiện cách tiếp cận mang tính xây dựng của Washington đối với các đối tác châu Á.
Cũng theo Bloomberg, trong khuôn khổ chuyến thăm ASEAN của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Việt Nam là một trong những điểm sáng của chính sách thương mại Mỹ tại khu vực, thông qua việc Thủ tướng Phạm Minh Chính có cuộc gặp ngắn với Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump bên lề hội nghị và thay mặt Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm mời ông thăm Việt Nam.
Giới quan sát quốc tế nhận định, Hiệp định thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ mang ý nghĩa kinh tế và tầm quan trọng chiến lược, giúp củng cố niềm tin giữa hai đối tác hàng đầu trong khu vực.
Sự đồng thuận về thuế quan, cùng các cam kết về tiêu chuẩn kỹ thuật, sở hữu trí tuệ và mở cửa thị trường, được đánh giá là tín hiệu tích cực cho môi trường thương mại toàn cầu, khẳng định vai trò ngày càng lớn của Việt Nam trong chuỗi cung ứng quốc tế.
Như Reuters đưa tin, trong vài tuần tới, Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ tiếp tục hoàn thiện Hiệp định Thương mại Đối ứng, Công bằng và Cân bằng, chuẩn bị cho việc ký kết, tiến hành các thủ tục nội bộ trước khi hiệp định có hiệu lực. Theo giới truyền thông quốc tế, sự kiện trên sẽ đánh dấu một chương mới trong quan hệ thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ, với triển vọng hợp tác bình đẳng, cân bằng và bền vững hơn.
