Từ “con nhà người ta” đến triệu phú công nghệ tuổi 26

Diêu Tụng, sinh năm 1992 tại một vùng quê nghèo ở Hồ Nam (Trung Quốc), từng từ chối cơ hội du học Mỹ để ở lại quê nhà khởi nghiệp. Sau hơn một thập kỷ nỗ lực không ngừng, anh đã trở thành một trong những doanh nhân công nghệ trẻ nổi bật nhất Trung Quốc, đồng thời là người sáng lập công ty tên lửa tư nhân Orienspace.

Từ nhỏ, Diêu Tụng đã là hình mẫu “con nhà người ta” điềm đạm, học giỏi, luôn khiến cha mẹ yên tâm. Suốt 12 năm đi học, anh chưa từng xao lãng việc học hành. Năm 2010, anh đạt giải nhì kỳ thi học sinh giỏi Vật lý quốc gia Trung Quốc, chỉ kém người đứng đầu 0,5 điểm. Thành tích này giúp Diêu Tụng được tuyển thẳng vào khoa Kỹ thuật Điện tử - Đại học Thanh Hoa, một trong những ngôi trường danh giá bậc nhất Trung Quốc.

Tại đây, anh nhận ra mình chỉ là “cá nhỏ trong đại dương lớn” khi học cùng nhiều thủ khoa cấp tỉnh. Dù luôn nằm trong nhóm sinh viên xuất sắc, Diêu Tụng vẫn thấy mình ở mức trung bình và không ngừng nỗ lực để vươn lên.

Trong quá trình học, anh bắt đầu quan tâm đến khoa học máy tính, đặc biệt là các lĩnh vực như thiết kế chip, mạch tích hợp và trí tuệ nhân tạo (AI). Những kiến thức nền tảng này sau này trở thành bàn đạp quan trọng cho sự nghiệp khởi nghiệp công nghệ của anh.

Năm 2014, sau khi tốt nghiệp, Diêu Tụng đặt mục tiêu học thạc sĩ tại Đại học Stanford. Tuy nhiên, anh chỉ nhận được suất học tiến sĩ tại Đại học Carnegie Mellon (Mỹ). Không hài lòng và muốn làm điều lớn lao hơn, anh từ chối cơ hội du học ở tuổi 22 để ở lại Trung Quốc khởi nghiệp trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Anh tham gia một nhóm nghiên cứu khởi nghiệp do một giáo sư đại học hướng dẫn. Tuy nhiên, giáo sư và các đồng nghiệp đều bận rộn học tiến sĩ nên Diêu Tụng trở thành người đảm nhận vai trò nghiên cứu chính, gần như hoạt động độc lập. Dù không nhận được nhiều kỳ vọng, anh coi đây là cơ hội để thử sức.

Trong quá trình phát triển, do nghiên cứu AI đòi hỏi chi phí lớn, Diêu Tụng đã kiên trì đàm phán với hơn 50 tổ chức đầu tư nhưng liên tục bị từ chối. Mãi đến năm 2016, khi tham dự một hội nghị học thuật tại Mỹ cùng giáo sư, anh mới nhận được 5 triệu USD từ quỹ GSR Ventures.

Với nguồn vốn đầu tư, Diêu Tụng thành lập công ty DeePhi tại Bắc Kinh, chuyên về AI trong an ninh thông minh và lái xe tự động. Nhờ tầm nhìn chiến lược và khả năng quản trị xuất sắc, chỉ sau gần một năm, DeePhi đã đạt doanh thu hơn 10 triệu NDT (34 tỷ đồng).

Thành công của DeePhi nhanh chóng lọt vào “mắt xanh” của tập đoàn bán dẫn Mỹ Xilinx.

Năm 2018, Xilinx đã mua lại công ty với giá 300 triệu USD (tương đương 7.428 tỷ đồng). Ở tuổi 26, Diêu Tụng chính thức trở thành triệu phú đô la với khối tài sản ròng vượt 100 triệu USD (2.496 tỷ đồng).

Sau thương vụ, anh tiếp tục giữ vai trò điều hành tại công ty. Tuy nhiên, không lâu sau đó, anh cảm thấy thiếu định hướng và bắt đầu tìm kiếm thử thách mới.

Rẽ hướng táo bạo sang lĩnh vực tên lửa thương mại

Năm 2019, Diêu Tụng bắt đầu quan tâm đến lĩnh vực hàng không vũ trụ, đặc biệt là tên lửa thương mại tư nhân - lĩnh vực đầy tiềm năng nhưng rủi ro cao và khó thu hút đầu tư. Năm 2020, anh chính thức thành lập Orienspace với định hướng phát triển công nghệ phóng tên lửa tư nhân tại Trung Quốc. Giá trị khởi điểm của công ty vào khoảng 65 triệu USD.

Dù phải đối mặt với sự hoài nghi, Diêu Tụng không nản chí. Anh xác định: “Thành công của tôi là khi tên lửa có thể bay vào không gian”.

Sau gần 4 năm nỗ lực, ngày 11/1/2024, Orienspace đã phóng thành công tên lửa Gravity-1 từ một tàu ngoài khơi tại tỉnh Sơn Đông. Đây là một trong những tên lửa tư nhân mạnh nhất Trung Quốc, có khả năng đưa 30 vệ tinh lên quỹ đạo chỉ trong một lần phóng và mang theo tải trọng tới 6.500kg vào quỹ đạo thấp của Trái Đất (LEO).

Orienspace trở thành công ty tư nhân thứ 5 tại Trung Quốc tự phát triển và phóng tên lửa thành công, sau các công ty: i-Space, Galactic Energy, Space Pioneer và LandSpace.

Ngoài ra, Orienspace cũng đang phát triển thế hệ tiếp theo - Gravity-2 và Gravity-3, với khả năng mang tải trọng lần lượt là 15.000kg và 30.000kg vào LEO. Công ty cũng đã nhận được đơn đặt hàng phóng hàng trăm vệ tinh thương mại.

Dù đã sở hữu khối tài sản ròng hơn 6 tỷ NDT, Diêu Tụng vẫn miệt mài làm việc mỗi ngày, luôn trong tâm thế sẵn sàng giải quyết công việc ngay cả lúc nửa đêm.

Anh chia sẻ: “Tôi biết chỉ có làm việc chăm chỉ mới tạo nên điều kỳ diệu tiếp theo. Điều tôi quan tâm không phải là danh tiếng, mà là giá trị mình tạo ra cho xã hội”.

Với định hướng phát triển công nghệ hàng không vũ trụ bền vững, Diêu Tụng đặt mục tiêu xa hơn: biến giấc mơ chạm tới không gian thành hiện thực cho tất cả mọi người.