Trọng tâm đầu tư tiếp tục dồn vào Dung Quất

Tính đến hết tháng 6/2025, Tập đoàn Hòa Phát (HPG) đã nâng tổng giá trị xây dựng cơ bản dở dang lên hơn 72.700 tỷ đồng, tăng trên 9.000 tỷ đồng so với đầu năm. Trong số này, giá trị đầu tư mới trong kỳ gần 10.500 tỷ đồng, trong khi hơn 1.400 tỷ đồng chi phí xây dựng đã được chuyển hóa thành tài sản cố định hoặc chi phí trả trước.

Riêng đại dự án Khu liên hợp Gang thép Dung Quất chiếm gần 95% tổng giá trị xây dựng dở dang, với mức ghi nhận khoảng 68.855 tỷ đồng, tăng gần 8.750 tỷ đồng so với đầu năm. So với mức 47.500 tỷ đồng cuối quý I, con số này đã nhảy vọt, phần lớn đến từ việc một phần chi phí xây dựng trước đó đã được đưa vào tài sản cố định khi nhà máy bắt đầu vận hành thử.

Theo cập nhật từ Hòa Phát, tiến độ tại Dung Quất 2 vẫn đang bám sát kế hoạch đề ra. Lò cao đầu tiên cùng dây chuyền cán đã cho ra sản phẩm thử nghiệm, từng bước cung cấp ra thị trường. Dự kiến, toàn bộ tổ hợp sẽ chính thức vận hành trong quý III/2025, được kỳ vọng sẽ mở ra giai đoạn tăng trưởng đột phá trong nửa cuối năm.

Đầu tư thêm nhà máy sản xuất thép ray và thép đặc biệt

Không dừng lại ở tổ hợp gang thép, Hòa Phát tiếp tục mở rộng hệ sinh thái tại Dung Quất với dự án sản xuất thép ray đường sắt và thép đặc biệt. Ngày 29/7, Ban Quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi đã cấp chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án này, với quy mô 14,79 ha và công suất thiết kế 700.000 tấn/năm.

Dự án có tổng vốn đầu tư lên tới 14.000 tỷ đồng, dự kiến khởi công vào ngày 19/8 tới và hoàn thành trong tháng 2/2027. Khi vận hành toàn bộ, nhà máy có thể mang về doanh thu khoảng 11.000 tỷ đồng mỗi năm.

Sản phẩm của nhà máy được định hướng cung cấp cho các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm như đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, tuyến Hải Phòng – Hà Nội – Lào Cai, cũng như các tuyến metro đô thị. Với bước đi này, Hòa Phát đặt mục tiêu trở thành nhà sản xuất thép ray tốc độ cao duy nhất tại Đông Nam Á và định hướng xuất khẩu 30% sản lượng. Mức giá dự kiến sẽ cạnh tranh theo biến động thị trường quốc tế, trong khoảng 800–1.300 USD/tấn.

Nhiều thách thức phía trước

Dù quy mô đầu tư lớn và mang tầm chiến lược, dự án sản xuất thép ray cũng đi kèm không ít rủi ro. Trong đó, chậm trễ trong triển khai các dự án đầu tư công, vốn là đầu ra chủ yếu cho sản phẩm thép ray có thể dẫn đến tồn kho tăng cao. Ngoài ra, Hòa Phát còn phải đối mặt với áp lực cạnh tranh từ các “ông lớn” quốc tế như Baosteel (Trung Quốc), cũng như các rào cản thương mại nếu đẩy mạnh xuất khẩu.

Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát – ông Trần Đình Long đã kiến nghị Chính phủ xem xét ưu tiên sử dụng ít nhất 70% thép nội địa cho các dự án đầu tư công, như một phần của chiến lược phát triển ngành công nghiệp đường sắt nội địa bền vững.

Dữ liệu tài chính cho thấy, đến cuối quý II/2025, tổng nợ phải trả của Hòa Phát đạt xấp xỉ 120.000 tỷ đồng, tương đương khoảng 50% tổng nguồn vốn. Trong đó, dư nợ vay chiếm phần lớn, với hơn 90.000 tỷ đồng, chủ yếu tài trợ cho dự án Dung Quất 2 và nhà máy thép ray.

Theo lý giải từ phía Hòa Phát, khoản nợ gia tăng chủ yếu do doanh nghiệp giải ngân các khoản vay trung hạn nhằm phục vụ đầu tư vào các dự án lớn, đặc biệt là để bổ sung vốn lưu động cho hoạt động sản xuất thuộc Dự án Khu liên hợp gang thép Dung Quất 2.

Hiện toàn bộ chi phí lãi vay vẫn được vốn hóa vào tài sản dở dang do các dự án chưa hoàn tất xây dựng, đồng nghĩa áp lực chi phí tài chính sẽ chưa phản ánh đầy đủ trong lợi nhuận ngắn hạn. Tuy nhiên, đây cũng là “khoản đầu tư tương lai” được kỳ vọng sẽ tạo ra dòng tiền mạnh sau khi các tổ hợp bước vào khai thác thương mại toàn diện.

Ngoài ra, môi trường lãi suất thấp do chính sách nới lỏng tiền tệ của các ngân hàng cũng góp phần giúp Hòa Phát giảm gánh nặng chi phí tài chính trong giai đoạn này.

Một điểm đáng chú ý khác là lượng tiền mặt của Hòa Phát bất ngờ tăng mạnh. Tính đến cuối quý 2, số dư tiền mặt, bao gồm tiền gửi ngắn hạn, lên tới hơn 28.000 tỷ đồng, tăng hơn 4.600 tỷ đồng so với cuối quý 1. Riêng tiền gửi ngắn hạn chiếm gần 17.600 tỷ đồng, giúp mang lại khoản lãi 302 tỷ đồng trong quý 2, phần nào bù đắp chi phí lãi vay.