Trong cuộc trao đổi với Báo Thanh Niên mới đây, CEO Vingroup Nguyễn Việt Quang cho biết, nhà sáng lập VinSpeed - tỷ phú Phạm Nhật Vượng đã xây dựng một kế hoạch huy động tài chính dài hạn kéo dài 30 năm nhằm đảm bảo nguồn lực cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Theo ông Quang, nguồn vốn đầu tiên được trích từ toàn bộ cổ tức thu được từ các doanh nghiệp mà ông Vượng đang sở hữu trong ba thập niên tới. Nếu dòng tiền này chưa đáp ứng đủ nhu cầu vốn, nhà sáng lập Vingroup sẽ tiếp tục bán cổ phần tại các công ty riêng, gồm GSM, VinEnergo, V-Green và những đơn vị liên quan khác.

Trong trường hợp vẫn còn thiếu, ông Vượng sẵn sàng bán thêm một phần cổ phần tại Vingroup sau khi kết thúc giai đoạn 30 năm nói trên. Ông Quang khẳng định các tính toán liên quan đã được chuẩn bị rất thận trọng và ban lãnh đạo hoàn toàn tự tin vào khả năng thực thi.
Hồi tháng 10/2025, VinSpeed nhận quyền sở hữu 243,5 triệu cổ phiếu VIC từ Công ty CP Quản lý và Đầu tư Bất động sản Hưng Long sau khi đơn vị này sáp nhập vào VinSpeed. Với lượng cổ phần mới, VinSpeed nắm giữ tổng cộng 379,1 triệu cổ phiếu VIC, tương đương 9,77% vốn điều lệ Vingroup, qua đó trở thành cổ đông lớn thứ ba của tập đoàn.
Tại phiên giao dịch ngày 31/10, cổ phiếu VIC đạt mức giá 191.000 đồng/cp, tăng tới 371% so với đầu năm. Với mức thị giá này, số cổ phần VinSpeed nắm giữ có giá trị ước tính 72.408 tỷ đồng.
Sang tháng 11, VinSpeed tiếp tục nâng vốn điều lệ lên 33.000 tỷ đồng, gấp 5,5 lần so với thời điểm thành lập vào tháng 5.
Trong quá trình trình bày phương án đầu tư, VinSpeed cho biết ngay từ đầu công ty đã đăng ký theo hình thức đầu tư tư nhân trực tiếp. Cơ chế này cho phép doanh nghiệp vay 80% vốn từ Nhà nước với lãi suất 0% trong vòng 30 năm, đồng thời tự thu xếp 20% còn lại.
Ông Quang cho rằng nếu thực hiện dự án theo mô hình PPP, nguồn lực của doanh nghiệp sẽ không thể đáp ứng được phần vốn đối ứng 80%. Ông nhấn mạnh doanh nghiệp sẽ phải bù đắp rất lớn để hoàn trả cho Nhà nước trong ba thập kỷ tới và không thể gánh thêm chi phí lãi vay. Theo ông, VinSpeed mong muốn đóng góp cho hạ tầng quốc gia nhưng nguồn lực tài chính cũng có giới hạn nhất định.
Trước một số ý kiến cho rằng VinSpeed đăng ký tham gia dự án để lấy các quỹ đất TOD dọc tuyến, CEO Vingroup khẳng định đây là nhận định không chính xác. Việc đề xuất TOD trước đây nhằm tạo thêm nguồn thu hỗ trợ các chi phí đầu tư khổng lồ và đồng thời góp phần phát triển các địa phương mà tuyến đường sắt đi qua, đặc biệt tại khu vực miền Trung.
Theo ông Quang, nếu mục tiêu chỉ là phát triển bất động sản, Vingroup hoàn toàn có thể lựa chọn các dự án có vị trí thuận lợi hơn rất nhiều mà không cần gắn với dự án đường sắt tốc độ cao. Trên thực tế, các ga đường sắt thường nằm xa trung tâm tỉnh thành, ít lợi thế về triển vọng đầu tư so với các quỹ đất khác. Để thể hiện thiện chí, VinSpeed đã chính thức đề xuất với Bộ Xây dựng loại bỏ hạng mục TOD khỏi dự án.
Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư vào tháng 11/2024 với tổng vốn sơ bộ khoảng 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương 67 tỷ USD. Tuyến đường dài 1.541 km, kéo dài từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh và thành phố.
Đây là công trình hạ tầng chiến lược được kỳ vọng tạo động lực tăng trưởng mới và thúc đẩy kết nối liên vùng trong dài hạn. Nhiều doanh nghiệp đã bày tỏ mong muốn tham gia dự án, gồm VinSpeed, THACO, liên danh Mekolor - Great USA, Công ty Xây dựng Thăng Long Quốc gia, Vận tải Đường sắt Việt Nam và một số doanh nghiệp khác. Tập đoàn Hòa Phát cũng đang lên kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất thép ray để cung cấp cho dự án.
Trong số các nhà đầu tư tiềm năng, VinSpeed là đơn vị đăng ký mức vốn lớn nhất với tổng vốn đề xuất 61,35 tỷ USD, chưa bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Theo đề xuất, VinSpeed sẽ tự thu xếp 20% vốn, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD, trong khi 80% còn lại sẽ vay từ Nhà nước với lãi suất 0% trong vòng 35 năm kể từ ngày giải ngân. Với cấu trúc tài chính được hoạch định dài hạn và sự tham gia trực tiếp của nhà sáng lập, VinSpeed thể hiện rõ quyết tâm đồng hành cùng dự án hạ tầng quy mô lớn nhất từ trước đến nay của Việt Nam.
