Đa số vẫn là bất động sản và ngân hàng
Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, TS. Cấn Văn Lực - chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, kiêm Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV cho rằng: Khoảng 60% vốn hóa trên thị trường chứng khoán Việt Nam thuộc về lĩnh vực ngân hàng và bất động sản, trong khi những doanh nghiệp công nghệ, sản xuất chiếm tỷ lệ rất nhỏ.
Đa dạng hàng hóa trên thị trường chứng khoán là một trong những yếu tố quan trọng để thị trường hấp dẫn nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước. Ảnh minh họa
Theo TS. Cấn Văn Lực, việc này đang trái ngược với thị trường chứng khoán nước ngoài, khi các lĩnh vực công nghệ, AI, năng lượng, công nghiệp chiến lược của họ chiếm tỷ lệ vốn hóa rất lớn trên thị trường chứng khoán. Tỷ lệ lớn vốn hóa trên thị trường chứng khoán thuộc lĩnh vực ngân hàng, bất động sản cũng tạo ra sự thiếu bền vững cho thị trường chứng khoán.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc nhóm ngân hàng và bất động sản chiếm tỷ lệ vốn hóa cao khiến diễn biến của thị trường chứng khoán Việt Nam phụ thuộc lớn vào hai ngành này. Ngân hàng là lĩnh vực mang tính chu kỳ cao, nhạy cảm với lãi suất, chất lượng tài sản và chính sách tín dụng. Chỉ cần tín hiệu siết room tín dụng, gia tăng nợ xấu hay điều chỉnh lãi suất, giá cổ phiếu ngân hàng lập tức phản ứng mạnh, kéo chỉ số chung đi theo.
Tương tự, bất động sản chịu tác động trực tiếp từ pháp lý dự án, dòng tiền và thị trường trái phiếu. Khi các yếu tố này biến động, cổ phiếu bất động sản thường giảm sâu, tạo hiệu ứng lan tỏa sang toàn thị trường. Sự phụ thuộc lớn vào hai nhóm ngành khiến VN-Index dễ biến động mạnh, làm giảm tính ổn định và bền vững của thị trường trong trung và dài hạn.
Cần tạo thuận lợi để các doanh nghiệp sản xuất, công nghệ niêm yết trên thị trường chứng khoán. Ảnh minh họa
Không cào bằng tiêu chí, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp
Theo các chuyên gia, sự đa dạng hàng hóa trên thị trường chứng khoán sẽ là một trong những yếu tố quan trọng để thị trường hấp dẫn nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước. Đây cũng là yếu tố giúp thị trường chứng khoán đạt mục tiêu nâng hạng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia kinh tế, hiện nay, các tiêu chí niêm yết trên thị trường chứng khoán đang có sự cào bằng giữa các doanh nghiệp. Điều này sẽ gây khó khăn cho các doanh nghiệp sản xuất và công nghệ khi tham gia thị trường.
Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Đức Thông - Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán SSI cho rằng: Một trong những tiêu chí đang làm khó các công ty công nghệ khi thực hiện niêm yết trên sàn chứng khoán đó là phải có lãi trong vòng 2 năm. Điều này vô cùng khó, vì kể cả các công ty công nghệ hàng đầu thế giới những năm đầu khởi nghiệp cũng là năm cần vốn nhất để tập trung vào các hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D), nên hầu như rơi vào tình trạng lỗ trong những năm này, nên yêu cầu có lãi cực khó.
“Tuy nhiên, đây lại là thời điểm rất đáng để đầu tư vào những doanh nghiệp công nghệ” - ông Nguyễn Đức Thông khẳng định và cho rằng, nếu có cơ chế để hỗ trợ cho các công ty công nghệ hút được dòng vốn trong giai đoạn này sẽ mở ra những cơ hội rất tốt cho các doanh nghiệp công nghệ phát triển.
Liên quan đến những doanh nghiệp sản xuất, ông Nguyễn Đức Thông cho rằng, đang có thực trạng là những công ty sản xuất lớn nhiều khi họ không cần vốn. Trong khi đó, doanh nghiệp sản xuất lại khó tiếp cận được vốn, nên nếu có chính sách khuyến khích các công ty sản xuất dư tiền đầu tư thêm vào những lĩnh vực khác, hoặc tạo cơ chế cho những doanh nghiệp sản xuất đang cần vốn thu hút được nguồn vốn trên thị trường chứng khoán.
Ở góc nhìn khác, ông Nguyễn Đức Thông - Tổng Giám đốc Công ty CP Chứng khoán SSI cho rằng: Dòng tiền vào bất kể ngành nào, bất động sản, ngân hàng, hay sản xuất công nghiệp, công nghệ cũng đáng quý. Tuy nhiên, để tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, doanh nghiệp công nghệ phát triển, cần thêm những cơ chế để những ngành mong muốn phát triển tiếp cận được nguồn vốn dễ hơn.
Liên quan đến những cơ chế này, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, thay vì cào bằng các tiêu chí niêm yết cho tất cả các doanh nghiệp thì nên giảm bớt các tiêu chí cho những doanh nghiệp sản xuất và công nghệ, để doanh nghiệp có thêm cơ hội huy động vốn trên thị trường chứng khoán.
Việc xem xét nới lỏng một số điều kiện niêm yết, đặc biệt với doanh nghiệp sản xuất, đang được kỳ vọng tạo thêm dư địa thu hút hàng hóa chất lượng lên sàn chứng khoán.
