Nhiều “ông lớn” dùng cổ phiếu để trả nợ

Trong bối cảnh áp lực tài chính gia tăng, nhiều doanh nghiệp lớn trên thị trường chứng khoán như Novaland (NVL), Hoàng Anh Gia Lai (HAG), Địa ốc Hoàng Quân (HQC) đã lựa chọn phương án chuyển nợ thành cổ phiếu. Hình thức này giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng nợ vay, đồng thời biến các chủ nợ thành cổ đông của chính công ty.

Tại Novaland, cổ đông vừa thông qua kế hoạch phát hành hơn 168 triệu cổ phiếu riêng lẻ để hoán đổi khoản nợ hơn 2.645 tỷ đồng.

3 chủ nợ tham gia đợt hoán đổi này gồm NovaGroup với 2.527 tỷ đồng, Diamond Properties 111,7 tỷ đồng và bà Hoàng Thu Châu 6,6 tỷ đồng. Theo thông tin từ Novaland, các chủ nợ này đã thực hiện thế chấp cổ phiếu cho các khoản vay có đảm bảo, giúp công ty duy trì hoạt động trong giai đoạn khó khăn.

Ngoài ra, Novaland cũng sẽ phát hành gần 152 triệu cổ phiếu với giá 40.000 đồng một đơn vị để hoán đổi toàn bộ dư nợ gốc của 13 mã trái phiếu phát hành từ năm 2021 và 2022 với tổng giá trị 6.074 tỷ đồng.

Thời điểm thực hiện dự kiến vào năm 2026, sau khi được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước chấp thuận. Đây là các khoản nợ trái phiếu riêng lẻ còn tồn đọng, tuy nhiên do tình hình kinh doanh khó khăn và áp lực tài chính trong nhiều năm, Novaland chưa thể thực hiện cam kết thanh toán sớm.

Sau 2 phương án phát hành này, tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông lớn gồm NovaGroup, Diamond Properties và gia đình ông Bùi Thành Nhơn- Chủ tịch Novaland dự kiến đạt 39,59%.

Bên cạnh đó, Hoàng Anh Gia Lai cũng áp dụng hình thức tương tự khi lấy ý kiến cổ đông về việc phát hành 210 triệu cổ phiếu với giá 12.000 đồng mỗi cổ phiếu để hoán đổi khoản nợ.

Danh sách chủ nợ gồm một tổ chức và năm cá nhân, trong đó Công ty CP Tư vấn Đầu tư Hướng Việt là tổ chức duy nhất với khoản nợ gần 721 tỷ đồng. Nhóm chủ nợ này xuất hiện trong quá trình Hoàng Anh Gia Lai xử lý khoản nợ trái phiếu tại BIDV. Trong nửa đầu năm, một phần trái phiếu gốc 2.000 tỷ đồng và lãi trái phiếu lũy kế hơn 2.022 tỷ đồng đã được chuyển nhượng cho nhóm trái chủ mới này.

Sau khi hoán đổi, Hướng Việt dự kiến nắm 4,74% vốn công ty, trong khi một số cá nhân khác sở hữu trên 3%. Chủ tịch Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức) kỳ vọng nhờ việc xử lý nợ, báo cáo tài chính cuối năm của tập đoàn sẽ “cực kỳ đẹp”, khi lợi nhuận giữ lại tính đến 30/6 đã đạt gần 400 tỷ đồng, chính thức xóa lỗ lũy kế tồn tại nhiều năm.

Công ty CP Địa ốc Hoàng Quân cũng triển khai phương án hoán đổi nợ khi chủ nợ là Công ty CP Đầu tư Hải Phát đồng ý chuyển khoản nợ 212 tỷ đồng thành 21,2 triệu cổ phiếu HQC với tỷ lệ 10.000 đồng đổi 1 cổ phiếu. Sau phát hành, Hải Phát sẽ nắm 3,38% vốn Hoàng Quân.

Không chỉ dừng ở việc hoán đổi nợ, Công ty CP Thành Thành Công - Biên Hòa (SBT) còn phát hành quyền mua trái phiếu chuyển đổi cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ 16.291:100.

Doanh nghiệp dự kiến chào bán gần 5 triệu trái phiếu chuyển đổi với tổng giá trị 500 tỷ đồng, lãi suất cố định 9,5%/năm và kỳ hạn một năm. Toàn bộ số tiền thu được sẽ dùng để thanh toán khoản vay của công ty con.

Khi đáo hạn, trái phiếu có thể được chuyển đổi thành cổ phần phổ thông không bị hạn chế chuyển nhượng, với giá bằng 80% giá bình quân đóng cửa của cổ phiếu SBT trong 30 phiên giao dịch liền trước ngày phát hành.

Kỳ vọng mới cho doanh nghiệp

Việc hoán đổi nợ thành cổ phiếu đang mở ra những kỳ vọng mới cho các doanh nghiệp. Hoàng Anh Gia Lai đã giảm áp lực nợ tại BIDV, đồng thời cải thiện đáng kể tình hình tài chính.

Trong khi đó, Novaland dù vẫn đối mặt nhiều khó khăn với khoản lỗ hợp nhất 666 tỷ đồng trong nửa đầu năm và tổng nợ vay hơn 61.000 tỷ đồng (trong đó khoảng 32.000 tỷ đồng đáo hạn trong 12 tháng tới) vẫn đang tích cực bàn giao sản phẩm, cấp sổ hồng cho các dự án và huy động vốn để tái khởi động các dự án trọng điểm khi vướng mắc pháp lý được tháo gỡ.

Trên thị trường chứng khoán, nhiều cổ phiếu tăng giá mạnh sau khi công bố kế hoạch hoán đổi nợ. Cổ phiếu HAG của Hoàng Anh Gia Lai đang giao dịch quanh mức 16.000 đồng, cao hơn đáng kể so với giá chuyển đổi 12.000 đồng.

Cổ phiếu NVL của Novaland cũng tăng khoảng 50% trong 3 tháng gần đây, lên hơn 18.100 đồng. Giới phân tích nhận định việc tái cấu trúc nợ và tái khởi động dự án đang giúp triển vọng của các doanh nghiệp bất động sản sáng sủa hơn, dù con đường phía trước vẫn đầy thách thức.

Theo ông Hoàng Kim Hoài - Tổng giám đốc Phúc Điền Land, phương án chuyển trái phiếu thành cổ phiếu sẽ hài hoà lợi ích cho cả trái chủ lẫn doanh nghiệp. Hiện, các doanh nghiệp bất động sản đang gặp nhiều khó khăn do thị trường ảm đạm nên không có dòng tiền để thanh toán cho các lô trái phiếu đã phát hành trước đó.

Theo số liệu từ Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), tổng giá trị trái phiếu đến hạn trong nửa cuối năm 2025 ước đạt 131.601 tỷ đồng, trong đó riêng trái phiếu bất động sản chiếm 69.970 tỷ đồng, tương đương 53% tổng khối lượng đáo hạn. Đáng chú ý, chỉ riêng tháng 8/2025, giá trị trái phiếu bất động sản đáo hạn đã lên tới 17.500 tỷ đồng, gần gấp đôi tháng 7 và là mức cao nhất kể từ đầu năm.