Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho Dự thảo Thông tư hướng dẫn việc ghi sổ kế toán của hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, dự kiến áp dụng từ 1/1/2026, theo đó nhóm hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm sẽ phải áp dụng chế độ kế toán đầy đủ theo hướng dẫn tại Thông tư hoặc theo chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ.

Dự thảo quy định người đại diện hộ kinh doanh hoặc cá nhân kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán, bố trí người làm kế toán hoặc thuê dịch vụ kế toán. Các thành viên trong gia đình như cha mẹ, vợ chồng, con cái, anh chị em ruột hoặc người quản lý, thủ kho, thủ quỹ cũng có thể được phân công kiêm nhiệm làm kế toán.

Bộ Tài chính cho biết dự thảo được xây dựng trên cơ sở thống nhất với dự thảo Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân và dự thảo Nghị định về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, đồng thời bổ sung thêm các trường hợp phát sinh thực tế liên quan đến nghĩa vụ thuế.

Theo dự thảo, chế độ kế toán áp dụng cho hộ và cá nhân kinh doanh được chia theo 3 nhóm doanh thu. Với nhóm có doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm, hộ kinh doanh chỉ phải ghi chép sổ chi tiết doanh thu theo mẫu để phục vụ công tác quản lý thuế.

Nhóm có doanh thu từ 200 triệu đến 3 tỷ đồng/năm sẽ áp dụng chế độ kế toán theo hai trường hợp tùy phương pháp nộp thuế. Nếu nộp thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu, hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn bán hàng và sổ kế toán. Nếu nộp thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ, bộ chứng từ kế toán sẽ bao gồm hóa đơn giá trị gia tăng, hóa đơn bán hàng và sổ kế toán.

Đối với nhóm trên 3 tỷ đồng doanh thu/năm, dự thảo quy định chi tiết hai trường hợp tương ứng với phương pháp tính thuế. Hộ kinh doanh nộp thuế giá trị gia tăng theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập tính thuế sẽ phải sử dụng hóa đơn giá trị gia tăng, hóa đơn bán hàng, bảng kê mua hàng hóa dịch vụ trong trường hợp bán hàng không có hóa đơn, cùng với sổ kế toán. Trường hợp áp dụng phương pháp khấu trừ, bộ chứng từ cũng bao gồm đầy đủ hóa đơn giá trị gia tăng, hóa đơn bán hàng, bảng kê và sổ kế toán.

Dự thảo còn bổ sung hướng dẫn với các hộ kinh doanh cho thuê tài sản hoặc hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử. Nếu nộp thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và xác định thuế thu nhập cá nhân bằng thuế suất nhân doanh thu, các đối tượng này phải sử dụng sổ kế toán theo mẫu để làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế. Trường hợp thuộc diện chịu thuế đặc thù, hộ kinh doanh phải sử dụng thêm sổ theo dõi nghĩa vụ thuế đặc thù để đảm bảo ghi chép đầy đủ.

Dự kiến, Thông tư sẽ có hiệu lực từ 1/1/2026, đồng thời với thời điểm áp dụng các quy định thuế mới dành cho hộ và cá nhân kinh doanh.