UBND tỉnh Khánh Hòa vừa công bố kết luận cuộc họp liên quan đến những vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng phục vụ Dự án Khu công nghiệp (KCN) Dốc Đá Trắng.

Dự án này nằm trong phạm vi Khu kinh tế Vân Phong, do Công ty CP Viglacera Yên Mỹ – đơn vị thành viên của Tổng Công ty Viglacera (VGC) làm chủ đầu tư. Tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 1.807 tỷ đồng, quy mô khoảng 288 ha, trải rộng trên xã Vạn Hưng (huyện Vạn Ninh) và xã Ninh Thọ (thị xã Ninh Hòa).

Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, diện tích đất đã được bàn giao mới đạt khoảng 17,52 ha. Tiến độ chậm chủ yếu do nhiều hộ dân chưa đồng thuận phương án bồi thường, hỗ trợ. Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Vân Phong, cơ quan này đã ban hành quyết định thu hồi đất đối với 18 trường hợp, nhưng còn 9 hộ dân chưa giao mặt bằng vì chưa nhất trí với giá đền bù đất và tài sản gắn liền trên đất.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ thực trạng người dân tự ý xây dựng công trình hoặc hình thành tài sản không đúng mục đích sử dụng đất ban đầu, như làm muối trên diện tích đất nuôi trồng thủy sản hoặc xây dựng trên đất rừng sản xuất. Phía người dân lại cho rằng quá trình sử dụng đất phù hợp thực tế sản xuất và đề nghị được bồi thường đủ 100% giá trị.

Căn cứ Luật Đất đai năm 2024, cụ thể các quy định tại Điều 5 và Điều 121, việc sử dụng đất phải đúng mục đích và chỉ được chuyển đổi khi có văn bản chấp thuận của cơ quan chức năng. Việc tự ý thay đổi mục đích sử dụng đất làm phát sinh khó khăn trong xác định loại tài sản hợp pháp và mức hỗ trợ, bồi thường.

Trên cơ sở đề xuất của UBND thị xã Ninh Hòa, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị phương án hỗ trợ 70% giá trị đối với những tài sản hình thành không đúng mục đích sử dụng đất nhưng được tạo lập trước khi ban hành thông báo thu hồi. UBND tỉnh Khánh Hòa đã thống nhất chủ trương áp dụng mức hỗ trợ này nhằm cân bằng lợi ích Nhà nước và người dân, giảm thiểu tranh chấp kéo dài. Tuy nhiên, một số hộ dân vẫn tiếp tục đề nghị bồi thường toàn bộ giá trị.

Để tháo gỡ tình trạng trên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh ông Trần Hòa Nam giao các địa phương rà soát kỹ quy định pháp luật từng thời kỳ để làm rõ: Thứ nhất, khi người dân tạo lập tài sản trên đất, pháp luật có yêu cầu phải xin phép trước hay không; thứ hai, có quy định về chế tài xử lý vi phạm không. Trong trường hợp pháp luật không quy định rõ ràng, địa phương nghiên cứu phương án hỗ trợ phù hợp với thực tế.

Đối với các trường hợp không đủ điều kiện bồi thường theo quy định, nhưng xét thấy cần thiết phải hỗ trợ để ổn định đời sống, địa phương phải xác định mức hỗ trợ cụ thể, lập báo cáo gửi UBND tỉnh thông qua Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để xem xét, quyết định theo thẩm quyền.

Cùng với đó, UBND tỉnh cũng yêu cầu rà soát và đánh giá lại các chính sách khuyến khích chuyển đổi cơ cấu sản xuất trên đất nông nghiệp. Mục tiêu là tăng hiệu quả sử dụng đất và nâng cao thu nhập, như chuyển đổi từ rừng sản xuất sang trồng cây lâu năm, hoặc từ mô hình nuôi trồng thủy sản kém hiệu quả sang sản xuất muối.

Trên cơ sở rà soát và đánh giá, tỉnh sẽ xác định phương án bồi thường, hỗ trợ phù hợp đối với cây trồng, công trình, tài sản hiện có của người dân, nhằm đảm bảo quyền lợi chính đáng, đồng thời hạn chế khiếu nại, khiếu kiện phát sinh trong quá trình triển khai dự án.