“Giải pháp cuối cùng” cho xung đột ở Gaza
Theo nguồn tin từ AP, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày càng tỏ ra sốt ruột trước các cuộc xung đột kéo dài. Ông dường như đặt cược rằng Hamas hiện đã suy yếu nghiêm trọng, và không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chấp nhận kế hoạch mà ông và Thủ tướng Netanyahu coi là “giải pháp cuối cùng”.
Thủ tướng Netanyahu khẳng định, nếu Hamas từ chối hoặc chấp nhận nhưng không thực hiện đúng, Israel sẽ tiếp tục hành động quân sự cho đến khi đạt được mục tiêu.
Thủ tướng Qatar và người đứng đầu cơ quan tình báo Ai Cập đã chuyển kế hoạch của Mỹ tới các nhà đàm phán của Hamas, lực lượng này hiện đang xem xét đề xuất “một cách thiện chí”.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã có cuộc gặp ở Nhà Trắng, thảo luận về kế hoạch chấm dứt chiến sự tại Dải Gaza vào ngày 30/9. Ảnh: The New York Times.
Mặc dù được Tổng thống Trump mô tả là bước tiến quan trọng trong nỗ lực chấm dứt chiến sự đã kéo dài gần ba năm, song kế hoạch vẫn còn nhiều điểm gây tranh cãi. Đề xuất của ông Trump hầu như không đề cập đến việc thành lập Nhà nước Palestine, điều được xem là nền tảng cho hòa bình lâu dài tại khu vực. Kế hoạch cũng tạm thời gạt Chính quyền Palestine ra ngoài tiến trình chính trị cho đến khi cơ quan này hoàn tất cải cách toàn diện.
Trong khi đó, yêu cầu Hamas phải giải giáp hoàn toàn vẫn là điểm vướng lớn nhất, bởi lực lượng này từng nhiều lần bác bỏ điều kiện tương tự trong các cuộc thương lượng trước.
Theo kế hoạch, một ủy ban điều hành tạm thời do Tổng thống Trump đứng đầu, cùng cựu Thủ tướng Anh Tony Blair tham gia, sẽ được thành lập để giám sát việc thực thi. Một ủy ban kỹ trị của Palestine sẽ phụ trách các vấn đề dân sự trước khi bàn giao quyền điều hành cho Chính quyền Palestine sau cải cách.
Khác với một số kế hoạch trước đây, bản đề xuất không yêu cầu người dân phải rời khỏi dải Gaza. Tuy nhiên, quy định Hamas phải thả toàn bộ con tin trong vòng 72 giờ kể từ khi Israel chấp thuận kế hoạch. Nhiều ý kiến cho rằng điều này rất khó thực hiện trong bối cảnh các con tin bị giam giữ phân tán tại nhiều địa điểm.
Đổi lại, Israel sẽ phóng thích hàng trăm tù nhân Palestine, trong đó có nhiều người đang chịu án tù chung thân.
Phát biểu tại Nhà Trắng, ông Trump bày tỏ tin tưởng “hòa bình đang ở rất gần” và khẳng định Mỹ sẽ tiếp tục ủng hộ Israel nếu Hamas bác bỏ kế hoạch. “Đây là một Hamas khác trước đây. Ban lãnh đạo của họ đã bị tiêu diệt nhiều lần. Giờ đây, Israel đang đối mặt với những con người khác”, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh.
Sự nhượng bộ của Thủ tướng Netanyahu trong thời điểm nhạy cảm
Theo AP, cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Thủ tướng Netanyahu diễn ra trong bối cảnh Israel đang bị cô lập hơn bao giờ hết. Nhiều nước từng là đồng minh thân cận nay đã công khai chỉ trích các hành động quân sự của nước này, trong khi nội bộ chính phủ Israel ngày càng chia rẽ.
Theo kế hoạch của ông Trump, các thành viên Hamas cam kết từ bỏ bạo lực và giao nộp vũ khí sẽ được hưởng ân xá và được phép rời khỏi Gaza tới các quốc gia tiếp nhận một cách an toàn.
Dù hai nhà lãnh đạo vẫn duy trì quan hệ hợp tác chặt chẽ, đặc biệt trong chiến dịch không kích vào các cơ sở hạt nhân của Iran hồi tháng 6, nhưng Tổng thống Trump gần đây tỏ ra không hài lòng với cách Israel xử lý một số vấn đề, trong đó có vụ tấn công tại Qatar. Ông cũng tuyên bố sẽ ngăn chặn mọi nỗ lực sáp nhập Bờ Tây, một ý tưởng do phe cánh hữu Israel thúc đẩy và bị cộng đồng quốc tế phản đối mạnh mẽ.
Hiện Hamas vẫn giam giữ khoảng 48 con tin, trong đó Israel cho rằng có 20 người còn sống. Nhóm này yêu cầu Israel chấm dứt hoàn toàn chiến sự và rút toàn bộ quân khỏi Gaza để đổi lấy việc thả con tin.
Phát biểu bên lề cuộc họp Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York, Tổng thống Donald Trump nhấn mạnh nếu kế hoạch được thực thi, đây sẽ là “bước ngoặt lịch sử mang lại hòa bình và thịnh vượng lâu dài cho Trung Đông”. Ông kêu gọi người Palestine “tự quyết định vận mệnh của chính mình”, khẳng định đây là cơ hội để khu vực hướng tới một nền hòa bình bền vững.
Chính quyền Palestine tại Bờ Tây tuyên bố hoan nghênh kế hoạch của ông Trump và cam kết sẽ tiến hành những cải cách được nêu trong văn kiện. Các chính phủ Ai Cập, Jordan, Indonesia, Pakistan, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar, Ả Rập Xê Út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đã ra tuyên bố chung hoan nghênh đề xuất này.
