Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) vừa công bố dự thảo Thông tư quy định về trạng thái vàng của các tổ chức tín dụng (TCTD), thay thế Thông tư 38/2012/TT-NHNN. Dự thảo mới được đánh giá là bước điều chỉnh quan trọng nhằm tạo điều kiện cho các ngân hàng chủ động hơn trong hoạt động kinh doanh vàng, đồng thời góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới.

Theo dự thảo, NHNN dự kiến nâng giới hạn trạng thái vàng cuối ngày lên mức 5% vốn tự có đối với các tổ chức tín dụng được phép sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này bao gồm cả khối lượng vàng miếng sản xuất, doanh số xuất – nhập khẩu vàng miếng và hoạt động mua bán vàng nguyên liệu.

Cụ thể, trạng thái vàng cuối ngày của các tổ chức được phép sản xuất, xuất nhập khẩu vàng không được vượt quá 5% vốn tự có. Đối với các tổ chức chỉ được phép kinh doanh mua bán vàng miếng, giới hạn vẫn giữ ở mức 2% vốn tự có. Vốn tự có được tính dựa trên số liệu của tháng liền kề trước kỳ báo cáo, căn cứ theo quy định về tỷ lệ an toàn trong hoạt động ngân hàng. Các tổ chức không được duy trì trạng thái vàng âm, trừ khi có sự chấp thuận đặc biệt từ Thống đốc NHNN.

Trước đó, Thông tư 38/2012 quy định mức giới hạn trạng thái vàng chỉ 2% vốn tự có, khiến biên độ hoạt động của các ngân hàng trong lĩnh vực này còn hạn chế. Việc nâng giới hạn lên 5% được cho là phù hợp hơn với bối cảnh thị trường vàng và năng lực tài chính của các ngân hàng thương mại hiện nay.

Dự thảo cũng làm rõ khái niệm trạng thái vàng, bao gồm tổng khối lượng vàng miếng sản xuất, doanh số mua bán vàng miếng và vàng nguyên liệu giao ngay, cùng các cam kết ngoại bảng liên quan đến xuất nhập khẩu và giao dịch vàng.

Theo phân tích của NHNN, hiện có 8 ngân hàng thương mại đủ điều kiện về vốn điều lệ từ 50.000 tỷ đồng theo Nghị định 24, gồm: Vietcombank, VietinBank, BIDV, Agribank, Techcombank, MB, VPBank và ACB. Giả định toàn bộ 8 ngân hàng này được cấp phép thực hiện hoạt động sản xuất và xuất nhập khẩu vàng, thì mức 5% vốn tự có tương đương khoảng 2,56 tỷ USD, tương ứng khoảng 20 tấn vàng, tính theo tỷ giá Vietcombank ngày 6/11/2025 và giá vàng quốc tế ở mức 3.982 USD/ounce.

Tuy nhiên, việc các ngân hàng được phép sản xuất và xuất nhập khẩu vàng vẫn sẽ phụ thuộc vào hạn mức do NHNN cấp phép. Cơ quan quản lý cho rằng, việc mở rộng giới hạn trạng thái vàng giúp các ngân hàng có thể cung ứng lượng vàng đáng kể ra thị trường, trong bối cảnh giá vàng thế giới duy trì ở mức cao và nhu cầu trong nước tăng mạnh.

Theo đánh giá của NHNN, biện pháp này không chỉ tăng tính thanh khoản của thị trường vàng, mà còn giúp thu hẹp chênh lệch giá trong – ngoài nước, góp phần ổn định thị trường và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng. Mức giới hạn 5% vốn tự có được cho là phù hợp với quy mô tài chính và khả năng quản trị rủi ro của các ngân hàng thương mại đủ điều kiện.