Quyết định hủy niêm yết và những nguyên nhân phía sau

Tập đoàn bất động sản Trung Quốc Evergrande sẽ chính thức bị hủy niêm yết khỏi Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong (Trung Quốc) vào ngày 25/8 tới. Thông tin này được công bố trong hồ sơ ngày 12/8 khi Evergrande xác nhận đã nhận được quyết định từ Ủy ban Niêm yết của Sở Giao dịch, viện dẫn lý do không đáp ứng các yêu cầu trong Hướng dẫn phục hồi mà Sở áp dụng. Ngoài ra, hoạt động giao dịch cổ phiếu của Tập đoàn vẫn đang bị đình chỉ, khiến khả năng trở lại sàn gần như đóng lại.

Quyết định này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng nhưng đầy tiêu cực đối với Evergrande, vốn là biểu tượng của ngành bất động sản Trung Quốc. Được thành lập năm 1996 tại Quảng Châu với tên gọi Tập đoàn Hằng Đại, Evergrande đã nhanh chóng mở rộng quy mô, vươn lên trở thành một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất thế giới. Tháng 10/2009, Công ty huy động thành công hơn 726,2 triệu USD trong đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hong Kong, đưa Evergrande trở thành nhà phát triển bất động sản lớn thứ hai ở Trung Quốc theo doanh số bán hàng.

Tuy nhiên, mô hình tăng trưởng dựa trên đòn bẩy tài chính cao đã khiến Evergrande rơi vào khủng hoảng khi Bắc Kinh siết chặt chính sách tín dụng đối với ngành bất động sản, đặc biệt là sau khi áp dụng “ba lằn ranh đỏ” năm 2020. Từ vị thế “ông lớn” dẫn đầu, tập đoàn này nhanh chóng lao dốc, với khoản nợ khổng lồ hơn 300 tỷ USD, một trong những khoản nợ lớn nhất lịch sử doanh nghiệp toàn cầu.

Đến tháng 12/2021, Evergrande chính thức vỡ nợ trái phiếu quốc tế, gây ra làn sóng hoảng loạn trên thị trường và kích hoạt chuỗi vỡ nợ của nhiều nhà phát triển khác. Nhiều dự án bị đình trệ, hàng chục nghìn người mua nhà rơi vào cảnh không nhận được căn hộ đã thanh toán, trong khi các nhà cung cấp và đối tác chịu thiệt hại lớn. Dù đã nhiều lần công bố kế hoạch tái cơ cấu, Evergrande vẫn không thể khôi phục hoạt động kinh doanh về trạng thái bình thường.

Những hệ lụy và tương lai mờ mịt của “ông lớn” bất động sản Trung Quốc

Quyết định hủy niêm yết không chỉ là thất bại về mặt tài chính mà còn là dấu chấm hết cho tham vọng duy trì vị thế của Evergrande trên thị trường vốn quốc tế. Từ góc độ pháp lý, việc rời khỏi sàn Hong Kong sẽ khiến tập đoàn này mất đi kênh huy động vốn quan trọng, đồng thời ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng đàm phán với các chủ nợ nước ngoài.

Khủng hoảng của Evergrande cũng phản ánh bức tranh ảm đạm hơn của ngành bất động sản Trung Quốc, lĩnh vực này đóng góp khoảng 25–30% GDP cho nền kinh tế. Sau khi Evergrande vỡ nợ, hàng loạt doanh nghiệp lớn như Country Garden, Sunac China… cũng rơi vào tình trạng tương tự. Hệ quả là giá nhà lao dốc, tâm lý người mua sụt giảm và niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào thị trường bất động sản Trung Quốc bị tổn thương nghiêm trọng.

Giới phân tích nhận định, việc Evergrande bị hủy niêm yết có thể thúc đẩy quá trình thanh lý tài sản, bao gồm bán dự án, thoái vốn khỏi các công ty con và thậm chí là nhượng lại mảng xe điện Evergrande New Energy Auto. Tuy nhiên, với quy mô nghĩa vụ tài chính quá lớn, khả năng đáp ứng quyền lợi đầy đủ cho tất cả các chủ nợ là rất thấp.

Tác động từ vụ việc này không chỉ gói gọn trong phạm vi Trung Quốc. Trên bình diện quốc tế, nhiều quỹ đầu tư, ngân hàng và tổ chức tài chính từng rót vốn vào trái phiếu Evergrande sẽ phải ghi nhận khoản lỗ đáng kể. Điều này có thể tạo hiệu ứng lan tỏa, khiến dòng vốn toàn cầu trở nên thận trọng hơn với các thị trường mới nổi có mức độ rủi ro cao.

Trong bối cảnh đó, câu hỏi lớn nhất hiện nay là liệu chính quyền Trung Quốc có sẵn sàng can thiệp mạnh tay hơn để tránh một cú sốc tài chính mang tính hệ thống hay không. Cho đến nay, Bắc Kinh vẫn giữ lập trường tránh giải cứu toàn diện để tránh tạo tiền lệ “cứu rủi ro đạo đức”, nhưng đồng thời cũng triển khai một số biện pháp hỗ trợ có chọn lọc như giảm lãi suất thế chấp và nới lỏng quy định mua nhà ở một số thành phố.