Ngày 26/6/2025, Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Kinh tế ứng dụng (CAER), Khoa Tài chính Ngân hàng (Trường Đại học Tôn Đức Thắng), phối hợp cùng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam và Hiệp hội Kinh doanh Chứng khoán Việt Nam (VASB) tổ chức hội thảo khoa học “Kinh tế tài chính Việt Nam 2025 (VCFE 2025): Huy động nguồn lực tài chính và thúc đẩy đầu tư cho tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh”.

Thúc đẩy đầu tư, huy động nguồn lực cho chiến lược tăng trưởng xanh

Tại hội thảo, TS. Nghiêm Quý Hào, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Kinh tế Ứng dụng (CAER), Trưởng ban tổ chức nhấn mạnh rằng tăng trưởng xanh đang trở thành một phương thức cốt lõi trong tiến trình phát triển bền vững. Theo ông, đây không chỉ là định hướng chiến lược, mà còn là động lực quan trọng giúp tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, hướng tới sự thịnh vượng kinh tế, hài hòa môi trường và công bằng xã hội.

Trong bối cảnh Việt Nam quyết tâm hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược về tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và bền vững, việc huy động hiệu quả các nguồn lực tài chính cả trong và ngoài nước trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Ông Hào cho rằng, tài chính xanh sẽ là trụ cột quan trọng để hiện thực hóa các mục tiêu này, tạo động lực để thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế, thích ứng với biến đổi khí hậu, và nâng cao vị thế quốc gia trên bản đồ phát triển bền vững toàn cầu.

Trong thời gian qua, các định hướng lớn của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cùng Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh đã tạo nền tảng quan trọng cho việc "xanh hóa" dòng vốn đầu tư. Những định hướng này thúc đẩy đa dạng hóa nguồn lực tài chính, hỗ trợ doanh nghiệp triển khai các dự án xanh hiệu quả và ứng dụng các bộ tiêu chuẩn môi trường, xã hội và quản trị (ESG). Từ đó, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc kết nối giữa lý luận – thực tiễn – chính sách trong lĩnh vực tài chính, đầu tư và tăng trưởng xanh.

Theo TS. Nghiêm Quý Hào, Hội thảo khoa học quốc gia lần này là một diễn đàn học thuật quan trọng, quy tụ các chuyên gia, nhà nghiên cứu, giảng viên, doanh nghiệp và tổ chức trong nước cùng thảo luận, đề xuất giải pháp huy động nguồn lực và thúc đẩy đầu tư xanh.

Đồng thời, hội thảo cũng nhằm tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo, nâng cao kỹ năng quản trị và điều hành theo định hướng tăng trưởng xanh, góp phần hiện thực hóa Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2050.

Cần làm rõ ưu đãi tài chính xanh cho Fintech

Trình bày báo cáo đề dẫn tại hội thảo, TS. Trần Quý, Viện trưởng Viện Phát triển Kinh tế số Việt Nam, nhấn mạnh rằng trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhu cầu huy động nguồn vốn xanh đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Theo ông, tài chính số, đặc biệt là công nghệ blockchain và token hóa, đang mở ra những cơ hội mới để minh bạch hóa dòng vốn, cắt giảm chi phí và mở rộng khả năng tiếp cận nhà đầu tư cho các dự án bền vững.

Mặc dù Việt Nam đã bước đầu hình thành khung chính sách hỗ trợ chuyển đổi số và đổi mới tài chính, nhưng theo TS. Quý, vẫn còn thiếu các yếu tố cốt lõi như liên kết dữ liệu ESG dạng số, giám sát chống rửa tiền theo thời gian thực và đặc biệt là cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực xanh.

Ông cũng nhấn mạnh vai trò của Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó đề cao quyền chủ động đổi mới, đầu tư công nghệ, tài chính số và hạ tầng số của khối doanh nghiệp tư nhân. Mục tiêu đến năm 2030 có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp, trong đó hàng nghìn đơn vị tiên phong đổi mới sáng tạo, tham gia tài chính số và chuỗi giá trị toàn cầu.

Tuy vậy, TS. Trần Quý cho rằng chính sách hiện hành vẫn chưa xác lập rõ ràng các ưu đãi về tài chính xanh dành cho doanh nghiệp Fintech. Ông đề xuất cần thiết lập các quỹ đầu tư công – tư hỗ trợ startup trong lĩnh vực Fintech ESG, tạo động lực cho khu vực tư nhân đồng hành cùng mục tiêu tăng trưởng xanh quốc gia.

ESG và tín dụng xanh ngày càng được chú trọng tại Việt Nam

Phát biểu tại hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường, cho biết xu hướng phát triển bền vững, đặc biệt là áp dụng các tiêu chuẩn ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị), đang được đẩy mạnh không chỉ trên thế giới mà cả tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương. ESG hiện đã trở thành một tiêu chí quan trọng trong thị trường cổ phiếu, trái phiếu, tín dụng và thương mại quốc tế. Ông nhấn mạnh, các nhà đầu tư và đối tác nước ngoài đang ngày càng quan tâm đến việc minh bạch thông tin ESG khi hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam.

Theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, đến tháng 9/2024, cả nước có 50 tổ chức tín dụng phát sinh dư nợ xanh, với tổng giá trị gần 680.000 tỷ đồng – chiếm khoảng 4,35% tổng dư nợ tín dụng, chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực như năng lượng tái tạo và nông nghiệp bền vững.

PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ cũng chia sẻ, các đợt phát hành trái phiếu xanh tại Việt Nam thời gian gần đây có mức lãi suất danh nghĩa dưới 6% (sau khi được bảo lãnh), với tổng chi phí phát hành – bao gồm phí bảo lãnh (1,5–3%), phí trả trước (1–2%), phí cam kết (~1%) và các chi phí khác – vẫn thấp hơn khoảng 1–2% so với chi phí phát hành trái phiếu thông thường ở cùng nhóm ngành và mức xếp hạng tín nhiệm. Điều này cho thấy, phát hành trái phiếu xanh không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn bền vững mà còn mang lại lợi thế tài chính rõ rệt.

Tại hội thảo, các diễn giả, nhà khoa học và doanh nghiệp đã cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, phân tích cơ hội và thách thức trong tiến trình tăng trưởng xanh và chuyển đổi xanh. Các nội dung thảo luận xoay quanh xu hướng, quan điểm và các giải pháp huy động nguồn lực tài chính, thúc đẩy đầu tư hiệu quả cho các dự án phát triển bền vững.

Sự kiện cũng ghi dấu bằng lễ ký kết hợp tác giữa Trung tâm Nghiên cứu và Đào tạo Kinh tế Ứng dụng (Trường Đại học Tôn Đức Thắng) với các đối tác trong lĩnh vực đào tạo, nghiên cứu và ứng dụng thành tựu học thuật.

Hội thảo nhận được sự quan tâm sâu rộng từ giới chuyên môn với gần 40 bài viết của gần 100 tác giả và đồng tác giả đến từ 17 trường đại học, học viện và viện nghiên cứu trên toàn quốc. Trong đó, hơn 20 bài có chất lượng cao, bám sát chủ đề hội thảo đã được tuyển chọn và đưa vào kỷ yếu chính thức của sự kiện.