Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế là một đột phá về thể chế, chính sách, huy động nguồn lực

05/08/2025 - 17:15
(Bankviet.com) Sáng ngày 2/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, chủ trì Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trung tâm tài chính quốc tế trong giai đoạn hiện nay là một trong những động lực để thu hút nguồn lực tài chính

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá đây là sự kiện có ý nghĩa chiến lược quan trọng trong việc thu hút các dòng vốn đầu tư quốc tế, công nghệ và nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao vị thế, năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thủ tướng cho biết, đất nước Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, thịnh vượng của dân tộc với ưu tiên là thực hiện thành công hai mục tiêu chiến lược 100 năm (tới năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng, là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; tới năm 2045, kỷ niệm 100 năm thành lập nước, là nước phát triển, thu nhập cao).

img8360-1754106575448962455131.jpg
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Để hoàn thành các mục tiêu chiến lược đó, Đảng, Nhà nước, Chính phủ xác định mục tiêu tăng trưởng từ 8% trở lên, phấn đấu từ 8,3-8,5% trong năm 2025, tạo đà, tạo lực, tạo thế, tạo quyết tâm mới, động lực mới để tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới; đồng thời đẩy mạnh thực hiện các đột phá chiến lược (thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, nhân lực thông minh).

"Để tăng trưởng ở mức hai con số, chúng ta phải có nhiều nguồn lực, trong đó có nguồn lực tài chính, trong khi chúng ta đang thiếu nguồn lực tài chính. Việc xây dựng và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế trong giai đoạn hiện nay là một trong những động lực để thu hút nguồn lực tài chính, đây cũng là xu thế thế giới, đòi hỏi của thực tiễn và phải làm thành công", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam xác định xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế góp phần thực hiện đột phá chiến lược về thể chế, chính sách với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù được xây dựng, vận dụng và tiếp tục hoàn thiện trong những năm tới. Đây là quyết sách quan trọng nhằm giải phóng nguồn lực, thúc đẩy quá trình chuyển dịch mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, qua đó nâng tầm vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu về tài chính, đầu tư và dịch vụ cao cấp, gắn với thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững.

Thủ tướng cho biết, việc xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế sẽ mang lại những lợi ích chiến lược và toàn diện, đóng vai trò quan trọng giúp Việt Nam thực hiện các mục tiêu sau:

Về dòng vốn, mở rộng kết nối với thị trường tài chính toàn cầu, qua đó thu hút các định chế tài chính và dòng vốn đầu tư quốc tế, đồng thời tối ưu hóa và thúc đẩy các nguồn lực trong nước.

Về dịch vụ, phát triển hệ sinh thái dịch vụ tài chính - ngân hàng hiện đại, đạt chuẩn quốc tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Về thị trường, tạo ra bước phát triển vượt bậc về chất cho thị trường tài chính Việt Nam, giúp thị trường hoạt động công khai, minh bạch, công bằng, hiệu quả, tiệm cận với các chuẩn mực quốc tế.

Về vị thế quốc gia, nâng cao vai trò, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế, giúp đất nước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, chuỗi cung ứng toàn cầu, chuỗi sản xuất toàn cầu.

Về an ninh kinh tế, củng cố nền tảng kinh tế tự chủ, vững mạnh và bền vững, góp phần bảo vệ an ninh tài chính quốc gia; góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, ổn định để phát triển, phát triển để mang lại cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân.

Thủ tướng cho biết, TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng là hai trong số những đô thị năng động, sáng tạo của khu vực, nơi hội tụ nhiều yếu tố nền tảng vững chắc và lợi thế chiến lược. Việc xây dựng và phát triển thành công Trung tâm tài chính quốc tế tại hai thành phố này theo một lộ trình triển khai phù hợp, khoa học và dựa trên mô hình hợp tác, bổ sung cho nhau, sẽ tạo ra sức mạnh tổng hợp đưa Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam bứt phá, khẳng định vị thế mới của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Là nơi pháp luật được "thiết kế cho tương lai"

Theo Thủ tướng, việc Quốc hội ban hành Nghị quyết số 222 đã tạo bộ khung pháp lý đầu tiên và là nền tảng quan trọng, vững chắc cho việc xây dựng, vận hành và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Việc xây dựng khung pháp lý cho Trung tâm tài chính quốc tế đã và đang được thực hiện, hoàn thiện trên cơ sở một số nguyên tắc cốt lõi.

Thứ nhất, xây dựng và thực thi chính sách phát triển Trung tâm tài chính quốc tế mang tính đột phá, phát huy tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Việt Nam. Chính sách phải theo kịp xu thế quốc tế, tuân thủ các chuẩn mực tiên tiến, bảo đảm nguyên tắc pháp quyền, công khai, minh bạch, ổn định; đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững, phát triển số, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn.

Thứ hai, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế áp dụng các cơ chế, chính sách ưu đãi đặc thù và vượt trội; đặt ra tiêu chí rõ ràng để lựa chọn những tổ chức, doanh nghiệp tài chính đủ điều kiện tham gia (môi trường pháp lý phải cạnh tranh, minh bạch, tiến bộ, thông thoáng; hạ tầng phải hiện đại, thông suốt, đáp ứng yêu cầu phát triển, phù hợp xu thế thế giới và điều kiện cụ thể, hoàn cảnh Việt Nam; nhân lực phải chuyên nghiệp, chất lượng cao; có các điều kiện cần thiết để vận hành trung tâm; quản trị phải thông minh, hiện đại).

Thứ ba, bảo đảm cân bằng lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người dân trên tinh thần hài hòa lợi ích, chia sẻ rủi ro; chủ động có cơ chế giám sát, quản lý rủi ro phù hợp ngay từ đầu để bảo vệ an toàn cho hệ thống (bảo đảm quyền tài sản, bảo đảm tự do, sáng tạo trong kinh doanh, tự do đi lại, ra vào thuận tiện, có chính sách visa thuận lợi, tạo môi trường sống thuận lợi, an toàn, ổn định...; đồng thời, vẫn có cơ chế giám sát theo thông lệ quốc tế, an toàn, minh bạch, công bằng, bình đẳng).

Thứ tư, tham khảo có chọn lọc những thông lệ, kinh nghiệm quốc tế trong các lĩnh vực mới (fintech, tài chính xanh, tài sản số...) trên nền tảng số hóa, đổi mới sáng tạo, trí tuệ nhân tạo, từ đó xây dựng các chính sách ưu đãi đột phá, đặc thù phù hợp với điều kiện Việt Nam để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế nhanh, bền vững.

img8358-17541065752031839482785.jpg
Quang cảnh hội nghị

Thủ tướng cho biết, dưới sự chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm, với tinh thần mạnh mẽ, đổi mới tư duy, hành động quyết liệt nhưng chắc chắn và phải thành công, ngay sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 222/2025/QH15, Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền hai thành phố đã tích cực triển khai Nghị quyết, trong đó, đã tập trung xây dựng, ban hành các văn bản hướng dẫn và chuẩn bị sẵn sàng về hạ tầng, nguồn lực để hình thành, xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế.

Trong thời gian tới, để tiếp tục triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương quán triệt và thống nhất nhận thức thực hiện nghiêm túc một số quan điểm, chỉ đạo trọng tâm.

Thứ nhất, xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế là một đột phá về thể chế, chính sách, huy động nguồn lực. Trung tâm Tài chính Quốc tế không phải là một khu đô thị đặc biệt hay một cụm cao ốc tài chính, mà trước hết là một thiết kế thể chế đặc thù, có giới hạn tương đối về địa lý cụ thể, có quy định pháp lý riêng, có bộ máy điều hành chuyên biệt, chuyên nghiệp và có không gian thử nghiệm chính sách. Trung tâm tài chính quốc tế là nơi pháp luật được "thiết kế cho tương lai", để cho phép những mô hình mới được vận hành trong khuôn khổ được kiểm soát.

Thứ hai, thể chế là tiên phong, hạ tầng là nền tảng, nhân lực là then chốt. Chỉ khi thể chế được tháo gỡ, dòng vốn chất lượng cao mới đến và chỉ khi có hạ tầng và con người thích ứng linh hoạt, hiệu quả, các giá trị gia tăng mới được hiện thực hóa. Chúng ta không phát triển Trung tâm tài chính quốc tế chỉ để đón nhà đầu tư, mà phải chủ động dẫn dắt mô hình tài chính mới, tạo không gian cho những ngành mới nổi, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các nhà đầu tư cho phát triển tài sản số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, tín chỉ carbon, ngân hàng số, sàn giao dịch hàng hóa và phái sinh - những trụ cột của nền tài chính tương lai; tạo hiệu ứng lan tỏa giữa mô hình tài chính mới với nền kinh tế thực, phục vụ sản xuất, nằm trong tổng thể nền kinh tế.

Thứ ba, bảo đảm hài hòa, cân bằng giữa tự do tài chính và an toàn tài chính bền vững. Tự do tài chính là cần thiết, quan trọng, nền tảng để thu hút sáng tạo, truyền cảm hứng, tạo nguồn lực phát triển, nhưng an toàn tài chính là nguyên tắc rất cơ bản, không thể bỏ qua.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành Trung ương khẩn trương xây dựng các văn bản hướng dẫn Nghị quyết của Quốc hội để TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng có cơ sở pháp lý thành lập cơ quan điều hành, cơ quan giám sát, sớm đưa Trung tâm tài chính quốc tế vào hoạt động; phối hợp chặt chẽ với tổ chức tài chính tại Việt Nam và quốc tế, tham vấn chính sách dựa trên kinh nghiệm quốc tế.

Các bộ ngành thường xuyên cập nhật, hoàn thiện khuôn khổ thể chế cho Trung tâm tài chính quốc tế đảm bảo duy trì cơ chế mới, cạnh tranh, không để bị tụt hậu và sự hấp dẫn Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam đối với các nhà đầu tư quốc tế.

Đối với TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng, Thủ tướng yêu cầu bố trí nguồn lực, chuẩn bị các điều kiện nền tảng và tạo thuận lợi để phát triển Trung tâm tài chính quốc tế như: thể chế, nguồn nhân lực, môi trường sống, hệ sinh thái...; đồng thời, bố trí ngân sách và huy động nguồn lực trong và ngoài nước để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ cho việc xây dựng và vận hành Trung tâm.

Cùng với đó, vận động, tiếp cận và thu hút các nhà đầu tư chiến lược, các định chế tài chính, ngân hàng, nhà đầu tư tham gia, đầu tư vào Trung tâm tài chính tại địa phương. Tiếp tục duy trì, mở rộng hợp tác, với các đối tác trong nước và quốc tế trong lĩnh vực tài chính trong quá trình xây dựng, phát triển các dịch vụ, sản phẩm tài chính mới, xây dựng cơ chế, chính sách, ưu đãi vượt trội.

Theo Thủ tướng, việc xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế là vấn đề mới, khó, nhạy cảm và chưa từng có tiền lệ đối với Việt Nam, nhưng chúng ta không đợi có đủ mọi điều kiện rồi mới làm. Thay vào đó, trong quá trình triển khai, chúng ta sẽ tạo ra điều kiện, hình thành năng lực, rút ra bài học kinh nghiệm và kiến tạo mô hình phát triển thì mới có thể thành công.

Thủ tướng khẳng định quyết tâm, tầm nhìn đến năm 2035, Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ nằm trong nhóm 75 trung tâm tài chính thế giới và nhóm 25 trung tâm tài chính khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam sẽ không chỉ là nơi giao dịch tài chính thuần túy, mà còn là "nơi hội tụ của dòng vốn, con người, văn hóa, công nghệ, luật lệ và những tư tưởng tiến bộ, sáng tạo đổi mới", là nơi vận hành bằng nguyên lý thị trường, cạnh tranh quốc tế, công khai, minh bạch, công bằng, an toàn nhưng đồng thời vẫn bảo đảm yêu cầu quản trị quốc gia và chủ quyền tài chính - tiền tệ, mở ra nhiều cơ hội mới để thúc đẩy sự phát triển, thịnh vượng của Việt Nam, của các nhà đầu tư, các chủ thể liên quan, các đối tác, bạn bè quốc tế.

Ngày 1/8/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 1646/QĐ-TTg thành lập Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Theo đó, Ban Chỉ đạo về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam (Ban Chỉ đạo) được thành lập để giúp Chính phủ chỉ đạo định hướng, chiến lược, điều phối bảo đảm vận hành thông suốt, nhất quán việc xây dựng, vận hành và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam theo Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trưởng Ban Chỉ đạo là Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.

Các Phó Trưởng ban gồm: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình (Phó Trưởng ban Thường trực); Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên; Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng; Bí thư Thành ủy thành phố Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng.

Ủy viên Ban Chỉ đạo gồm: Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc (Ủy viên thường trực); Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được; Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết; Thượng tướng Vũ Hải Sản, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an; Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Thị Thu Vân; Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến; Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Phạm Tiến Dũng; Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân; Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long; Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh; Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Hoàng Minh Sơn.

Ban Chỉ đạo có nhiệm vụ chỉ đạo định hướng và chiến lược phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; chỉ đạo việc định hướng và xây dựng thể chế, chính sách áp dụng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam để đảm bảo tính xuyên suốt và nhất quán theo quy định tại Nghị quyết số 222/2025/QH15 ngày 27/6/2025 của Quốc hội; chỉ đạo việc thành lập và hoạt động của các cơ quan, tổ chức thuộc Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Ban Chỉ đạo còn có nhiệm vụ chỉ đạo công tác bố trí, huy động nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam; chủ trì và tổ chức các hoạt động hợp tác, tham vấn và trao đổi với các cơ quan, tổ chức trong nước và quốc tế về phát triển Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam và thực hiện các nhiệm vụ khác liên quan đến Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam do Chính phủ giao.

Ban Chỉ đạo làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, đề cao trách nhiệm của Trưởng Ban Chỉ đạo và từng thành viên Ban Chỉ đạo trong việc đề xuất phương hướng, giải pháp xây dựng, phát triển Trung tâm tài chính quốc tế, bảo đảm khả thi, hiệu quả, phù hợp với tình hình thực tiễn để khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của Việt Nam nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Đà Nẵng nói riêng.

Bộ Tài chính là cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo, có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các Cơ quan liên quan bảo đảm các điều kiện hoạt động của Ban Chỉ đạo theo quy định tại khoản 1 Điều 15 Quy chế thành lập, tổ chức, hoạt động của tổ chức phối hợp liên ngành ban hành kèm theo Quyết định số 23/2023/QĐ-TTg ngày 10/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời, có trách nhiệm tổng hợp ý kiến, đề xuất, kiến nghị của các bộ, cơ quan, địa phương; chuẩn bị nội dung, tài liệu phục vụ các cuộc họp của Ban Chỉ đạo; chủ trì xây dựng dự thảo Báo cáo, đề xuất, kiến nghị của Ban Chỉ đạo để báo cáo Chính phủ định kỳ, đột xuất theo yêu cầu; thực hiện các nhiệm vụ theo phân công, yêu cầu của Trưởng ban Chỉ đạo.

T.H

Theo: Tạp chí Thị trường Tài chính Tiền tệ